Met een gezamenlijke Actiegroep Duits slaan vier belangrijke spelers de handen ineen om de terugloop van de Duitse taalbeheersing in Nederland te stoppen. Het Duitsland Instituut Amsterdam (DIA), de Nederlands-Duitse Handelskamer (DNHK), het Goethe-Institut Nederland en de Duitse Ambassade in Den Haag waarschuwen gezamenlijk voor de gevolgen die een verarming van de taalkennis met zich meebrengt. “Naast het culturele verlies dreigen er ook economische consequenties als het ons niet lukt om scholieren sterker voor de Duitse taal te interesseren”, zegt Ton Nijhuis, directeur van het Duitsland Instituut. “Het doel van deze actiegroep is om scholieren in Nederland weer enthousiast te maken voor de Duitse taal, zodat ze bewust de keuze voor het vak Duits maken en het geen sluitpost in hun vakkenpakket is.” In de afgelopen jaren is de kennis van het Duits onder Nederlandse jongeren teruggelopen. Het belang van een goede beheersing van het Duits is onder Nederlandse jongeren onvoldoende duidelijk. In een recent onderzoek van het DIA onder meer dan 1.000 Nederlandse scholieren gaf 71 procent van de ondervraagden aan ‘niets’ met Duitsland te hebben. Slechts 26 procent was van mening dat Duits de kansen op de arbeidsmarkt vergroot of belangrijk is in het toekomstige beroepsleven.

Dit terwijl veel Nederlandse bedrijven nu al zitten te springen om Duitstalig personeel, benadrukt de Nederlands-Duitse Handelskamer. “Duitsland is met afstand de belangrijkste Nederlandse handelspartner. Kennis van de Duitse taal en cultuur is niet alleen een vereiste voor logistiek dienstverleners of bouwbedrijven die opdrachten in Duitsland vervullen, maar vooral ook op het brede gebied van dienstverlening: van advocatenkantoren en banken tot en met architectenbureaus en de gezondheidssector – bijna overal kom je met Duitse klanten en partners in aanraking”, zegt Lars Gutheil, woordvoerder van de DNHK. “Het handelsvolume tussen Nederland en Duitsland lag in 2010 op meer dan 130 miljard euro. Meer dan 2.000 Nederlandse bedrijven hebben een dochteronderneming in Duitsland”, aldus Gutheil: “Het is daarom geheel in het eigen belang van Nederland dat Duits naast Engels een populaire vreemde taal blijft.”

De doelstelling van de actiegroep sluit daarom aan op de aanbevelingen die het DIA in haar belevingsonderzoek doet: benadruk door middel van uitwisselingsprojecten, media en een bredere inzet van het Duits tijdens de lessen de veelzijdigheid van Duitsland. Scholen moeten hun leraren hierbij ondersteunen. Belangrijk is volgens de actiegroep ook de kwaliteit van de lerarenopleiding, net als het betrekken van het bedrijfsleven bij het onderwijs.

Een concreet doel is het organiseren van een ‘Dag van de Duitse taal’. In de aanloop naar deze dag kunnen scholen zich met projecten aanmelden voor de ‘Prijs van de Duitse taal’ die op deze dag aan de winnende school zal worden uitgereikt. Parallel zouden gemeentes, scholen en bedrijven op deze dag acties rondom de Duitse taal kunnen organiseren.

De actiegroep staat niet in concurrentie met reeds bestaande initiatieven, benadrukt Rainer Manke, hoofd van de taalafdeling van het Goethe Institut. “Ze zou deze juist kunnen stimuleren en moet vooral een betere marketing voor de Duitse taal op maatschappelijk, economisch en politiek gebied bewerkstelligen.” De samenwerking biedt volgens de deelnemende partijen de mogelijkheid om sleutelfiguren uit politiek, bedrijfsleven en culturele sector doelgericht voor de plannen te motiveren.

“Gezien het feit dat Nederland de nauwere samenwerking met Duitsland tijdens het afgelopen staatsbezoek van Koningin Beatrix heeft benadrukt, zien wij ons in onze bemoeienissen gesteund door de Nederlandse overheid”, zegt Michael Meyer, hoofd cultuurzaken bij de Duitse ambassade in Den Haag. De ambassade begeleidt al vele jaren werkgroepen op het gebied van de Duitse taal. “Wij rekenen door de actiegroep op nieuwe impulsen voor onze diverse multiplicatoren”, aldus Meyer. “Ik ga ervan uit dat onze activiteiten bij scholen en beleidsmakers tot concrete stappen zullen leiden.”